Statut przedszkola - podstawa dobrej organizacji

June 12, 2025
ELF EDU® Dziennik

Choć statut przedszkola bywa postrzegany jedynie jako formalny dokument, w rzeczywistości odgrywa on kluczową rolę w codziennym funkcjonowaniu placówki. Dobrze opracowany statut to nie tylko obowiązek, lecz przede wszystkim narzędzie organizacyjne, które wspiera zarówno dyrektora, jak i organ prowadzący w skutecznym zarządzaniu przedszkolem. To właśnie statut wyznacza ramy działania placówki, porządkuje jej strukturę, określa zasady współpracy z rodzicami i personelem, a także stanowi punkt odniesienia w sytuacjach konfliktowych lub spornych. W dobie rosnących oczekiwań wobec przedszkoli – zarówno tych publicznych, jak i niepublicznych – warto spojrzeć na statut jako na realne wsparcie w budowaniu przejrzystego, bezpiecznego i dobrze zorganizowanego środowiska edukacyjnego.

Rola statutu w organizacji pracy przedszkola

Statut przedszkola to fundament, na którym opiera się całe funkcjonowanie placówki. Pełni rolę podstawowego dokumentu prawno-organizacyjnego, który jasno określa zasady działania i porządek wewnętrzny. Dzięki statutowi wszyscy pracownicy i rodzice mają jasność co do obowiązujących reguł i procedur.

W statucie określa się kluczowe obszary działalności przedszkola, między innymi:

  • Podstawowe informacje o placówce, takie jak jej nazwa i miejsce działania, co ułatwia identyfikację i formalne funkcjonowanie,

·       Obowiązki pracowników przedszkola, określające ich zadania i odpowiedzialności,

·       Cele i zadania placówki - czyli ogólne kierunki działania przedszkola, takie jak wspieranie rozwoju dzieci, organizowanie pomocy specjalistycznej, integracja dzieci z niepełnosprawnościami oraz kształtowanie tożsamości kulturowej i językowej,

  • Współpraca z rodzicami – jak wygląda komunikacja i uczestnictwo rodziców
    w życiu przedszkola,
  • Bezpieczeństwo i opieka nad dziećmi – jak placówka dba o dobro i bezpieczeństwo podopiecznych.

Podstawa prawna tworzenia statutu przedszkola

Statut przedszkola to dokument, którego stworzenie jest wymagane przepisami prawa oświatowego — zarówno w placówkach publicznych, jak i niepublicznych.

Dla przedszkoli publicznych kluczowe znaczenie ma ustawa Prawo oświatowe,
a w szczególności jej art. 102, który określa elementy, jakie powinien zawierać statut oraz wskazuje jego strukturę i zakres. Ponadto tego typu placówki obowiązują zapisy Rozporządzenia MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół.

W przypadku przedszkoli niepublicznych zasady tworzenia statutu wynikają z art. 172 ustawy Prawo oświatowe. Przepis ten wskazuje, że statut powinien zawierać m.in. regulacje dotyczące praw i obowiązków pracowników oraz dzieci, a także zasady finansowania działalności placówki. Dodatkowo, art. 172 ust. 3odsyła do odpowiedniego stosowania art. 102, co oznacza, że statut przedszkola niepublicznego powinien uwzględniać również te elementy, które są wymagane w placówkach publicznych — z zachowaniem ich specyfiki.

Co warto ująć w statucie, a czego lepiej unikać?

Tworząc statut przedszkola, łatwo wpaść w dwie pułapki: z jednej strony można pominąć istotne elementy wymagane przez prawo, a z drugiej – wpisać zbyt dużo szczegółów, które
w praktyce okażą się problematyczne lub szybko się zdezaktualizują. Dlatego warto trzymać się kilku zasad.

Co powinno znaleźć się w statucie? Powinien on obejmować zarówno elementy wymagane przepisami, o których mowa powyżej, jak i te, które mają realne znaczenie dla codziennej pracy przedszkola. Są to, między innymi:

  • Zasady przyprowadzania i odbierania dzieci – czyli kto może to robić i jak wygląda procedura upoważnień,
  • Zasady odpłatności – co obejmuje opłata i kto ją ustala,
  • Zadania nauczycieli i innych pracowników – czyli kto za co odpowiada, z kim można się kontaktować w danej sprawie,
  • Uprawnienia oraz obowiązki dzieci oraz okoliczności, które mogą skutkować usunięciem dziecka z placówki,
  • Czas pracy przedszkola – w tym godziny otwarcia i zasady ustalania harmonogramu.

Dobrze, jeśli statut pozostaje rzeczowy i przejrzysty – powinien zawierać kluczowe informacje, a jego treść musi być czytelna zarówno dla kadry, jak i opiekunów dzieci.

Czego lepiej unikać?

·       Zbyt dużej liczby szczegółów organizacyjnych – np. dokładnego planu dnia czy rozpiski godzin posiłków. Tego typu informacje lepiej zawrzeć w wewnętrznych regulaminach, które łatwiej zmienić bez konieczności aktualizacji statutu.

·       Niejasnych lub ogólnikowych sformułowań – np. „rodzice są zobowiązani do współpracy z nauczycielami”. Takie zapisy są trudne do egzekwowania i mogą prowadzić do niepotrzebnych nieporozumień.

·       Zapisów „na zapas” – nie warto wpisywać do statutu czegoś tylko dlatego, że „może się kiedyś przyda”. Każdy punkt powinien mieć swoje uzasadnienie w codziennym funkcjonowaniu placówki.

·       Niepotrzebnego kopiowania rozwiązań z placówek publicznych - przedszkola niepubliczne nie mają obowiązku stosowania wszystkich rozwiązań przewidzianych dla przedszkoli publicznych. Przykładowo nie są zobowiązane do tworzenia rady pedagogicznej ani ustalania górnej granicy liczebności grup. Tymczasem w wielu statutach tworzonych na podstawie dostępnych wzorów te zapisy są wstawiane automatycznie. Jeśli znajdą się w statucie, staną się wiążące – nawet jeśli wynikają z przepisów, które nie dotyczą danej placówki. Dlatego każdą treść warto dobrze przemyśleć i dostosować do realnych potrzeb oraz formy prawnej przedszkola.

Aktualizacja statutu – kiedy i jak można go zmieniać?

Prawo przewiduje możliwość zmiany statutu, jeśli zajdzie taka potrzeba, np. w związku ze zmianami organizacyjnymi, prawnymi lub praktycznymi w funkcjonowaniu placówki. Zmiany w statucie placówki publicznej regulują przepisy ustawy Prawo oświatowe, przede wszystkim art. 80 ust. 2 lub art. 82 ust. 2. Natomiast przygotowanie projektu zmian opiera się na art. 72 ust. 1 tej ustawy. Zazwyczaj proces zmian zaczyna się od zgłoszenia inicjatywy przez podmioty związane z placówką – mogą to być dyrektor, rada przedszkola lub rodziców. Zgłoszenie takie powinno zawierać propozycję zmian wraz z ich uzasadnieniem i jest kierowane do rady pedagogicznej. To rada pedagogiczna przygotowuje konkretny projekt modyfikacji statutu
i następnie podejmuje formalną uchwałę, w której określa zakres oraz treść proponowanych modyfikacji. Po zatwierdzeniu projektu przez radę pedagogiczną, dokument jest przekazywany do rady przedszkola, która podejmuje ostateczną decyzję o wprowadzeniu zmian i ich formalnym zatwierdzeniu. W placówkach, gdzie nie powołano odrębnej rady przedszkola, zadania te wykonuje właśnie rada pedagogiczna. Realizacja uchwały zostaje przekazana dyrektorowi, który odpowiada za jej wykonanie oraz za faktyczne zastosowanie nowych zapisów w działalności przedszkola. W przypadku przedszkoli niepublicznych to nie rada pedagogiczna odpowiada za kształt statutu, lecz osoba lub podmiot prowadzący placówkę. Wynika to z art. 172 ust. 1 ustawy Prawo oświatowe, który jasno wskazuje, że to właśnie organ prowadzący nadaje statut i ma prawo go zmieniać. Po wprowadzeniu zmian prowadzący:

  • podpisuje nową wersję dokumentu,
  • wyznacza datę jego wejścia w życie,
  • wskazuje datę, od której przestaje obowiązywać poprzednia wersja statutu.

Następnie nowy dokument przekazywany jest do wiadomości dwóch podmiotów:

  1. Dyrektora przedszkola, który powinien go wdrożyć w życie,
  2. Organu jednostki samorządu terytorialnego, który prowadzi ewidencję placówek niepublicznych (np. gminy, w której działa przedszkole).

Przepisy nie narzucają konkretnego terminu na wprowadzanie zmian w statucie – można je wprowadzać w dowolnym momencie. Warto jednak unikać zmian „w trakcie roku”, jeśli dotyczą kwestii wpływających bezpośrednio na dzieci i rodziców, takich jak organizacja pracy czy zasady opłat. Dobrą praktyką jest informowanie o zmianach z wyprzedzeniem
i wskazywanie daty ich wejścia w życie. Dzięki temu statut zachowuje przejrzystość i nie wprowadza chaosu organizacyjnego. Nawet jeśli nie jest to wymóg formalny, przewidywalność zasad zwiększa zaufanie rodziców i ułatwia zarządzanie placówką.

Podsumowanie

Statut przedszkola to nie tylko wymóg prawny, ale realne wsparcie w codziennym funkcjonowaniu placówki. Dobrze opracowany dokument porządkuje zasady, ułatwia organizację pracy i pomaga unikać nieporozumień. Warto tworzyć go świadomie – opierając się na aktualnych przepisach, ale też na realnych potrzebach. Regularna aktualizacja i dostosowywanie go do zmieniających się warunków to kolejny krok do sprawnie działającej
placówki. Aby jeszcze lepiej zarządzać przedszkolem na co dzień, warto sięgnąć po narzędzia, które wspierają organizację i dokumentację – jak dziennik elektroniczny ELF EDU®, który integruje najważniejsze obszary pracy placówki i ułatwia bieżące działania dyrektora, nauczycieli i rodziców.

Źródła:

1. Ustawa z dnia z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe

2. Rozporządzenia MEN z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół.

3. https://www.portaloswiatowy.pl/statut-szkoly/statuty-szkol-i-przedszkoli.-12-podpowiedzi-jak-wprowadzac-zmiany-14215.html, data dostępu: 23.05.2025

Korzystasz z innego systemu?
Pomożemy Ci przenieść dane do ELF EDU® i oszczędzić cenny czas.

Powiązane artykuły

Zobacz więcej
Prawo

Regulamin organizacyjny w praktyce – wsparcie w zarządzaniu przedszkolem

W codziennym funkcjonowaniu przedszkola ważną rolę odgrywają różnego rodzaju dokumenty organizacyjne. To one porządkują zasady działania placówki, precyzują zakres obowiązków pracowników, opisują strukturę czy sposoby komunikacji wewnętrznej. Część z tych dokumentów wynika wprost z przepisów prawa, inne tworzone są z potrzeby lepszej organizacji pracy i zarządzania zespołem. Jednym z takich dokumentów – często stosowanym w praktyce – jest regulamin organizacyjny. Choć jego forma i zakres mogą się różnić w zależności od typu i wielkości placówki, dobrze przygotowany regulamin może znacząco ułatwić życie właścicielom, dyrektorom i całemu zespołowi.
ELF EDU® Dziennik
July 24, 2025
Prawo

Kontrole w przedszkolach: Co sprawdza kuratorium, a co sanepid?

Funkcjonowanie przedszkoli podlega ścisłemu nadzorowi ze strony różnych instytucji państwowych. Dwie najważniejsze jednostki przeprowadzające kontrole w przedszkolach to kuratorium oświaty oraz państwowa inspekcja sanitarna, czyli potocznie sanepid. Każda z tych instytucji ma inny zakres kompetencji i zwraca uwagę na inne aspekty działalności przedszkola.
ELF EDU® Dziennik
July 23, 2025
Edukacja

Dziecko jako badacz – jak wprowadzić eksperymenty naukowe do przedszkola

Dzieci od najmłodszych lat wykazują naturalną chęć do odkrywania świata. Zadają pytania, eksperymentują, mieszają, obserwują. Wykorzystanie tej wrodzonej ciekawości to doskonała okazja do wprowadzenia elementów naukowego myślenia już w przedszkolu.
Sara Golly
July 15, 2025