Skandynawski model wychowania – czy da się go przenieść do polskiego przedszkola?

May 25, 2025
Magdalena Piątek
Troje dzieci bawi się w piaskownicy na placu zabaw, wokół zabawki i wiaderka.

W ostatnich latach bardzo dużo mówi się o tym, w jakich krajach jest najlepiej funkcjonujący system nauczania. Okazuje się, że państwa skandynawskie wiodą w tej dziedzinie prym. Na czym polega fenomen tego systemu nauczania, począwszy już od poziomu edukacji przedszkolnej? Czy jest możliwe, aby w polskie przedszkola funkcjonowały podobnie?

Skandynawski model wychowania w przedszkolach bazuje na zabawie, eksperymentowaniu i swobodzie. Jest możliwy do wdrożenia w polskich przedszkolach, choć wymaga dostosowania do polskiej rzeczywistości i struktury systemu edukacji.

Na czym polega fenomen modelu skandynawskiego nauczania?

•       Eksperymentowanie i samodzielne rozwiązywanie problemów

Skandynawski model edukacji stawia na praktyczne podejście do nauki, w którym dzieci uczą się poprzez eksperymenty i samodzielne rozwiązywanie problemów. W polskich przedszkolach można wprowadzić więcej zajęć, które będą stymulować dzieci do eksperymentowania i samodzielności.

•       Zabawa jako główna forma edukacji

Skandynawskie przedszkola kładą nacisk na zabawę, która jest traktowana jako najważniejsza forma nauki. Dzieci mają swobodę wyboru aktywności, co pozwala im na eksplorowanie świata i rozwój kreatywności. W polskim systemie również można wprowadzić elementy zabawy i swobody, ale ważne jest zachowanie odpowiedniej równowagi z elementami edukacyjnymi.

•       Adaptacja do polskiego systemu

Polska ma odmienne regulacje dotyczące systemu edukacji przedszkolnej, dlatego wdrożenie skandynawskiego modelu wymaga pewnych adaptacji. Na przykład, w Polsce przedszkola muszą realizować program wychowawczy, który zawiera określone cele edukacyjne. Warto jednak znaleźć sposób, aby połączyć te cele z duchem skandynawskiego modelu.

•      Warunki

W Skandynawii dużą wagę przywiązuje się do środowiska, w którym dzieci się uczą. Przedszkola są często położone w otoczeniu przyrody, co sprzyja aktywnej zabawie i rozwojowi. Polskie przedszkola mogą wzorować się na tym aspekcie, tworząc lepsze warunki do zabawy na świeżym powietrzu i wykorzystując przyrodę jako element edukacyjny.

•       Wzmocnienie roli rodziców

W Skandynawii rodzice są traktowani jako partnerzy w edukacji dziecka, co wpływa na lepszą komunikację i wsparcie dla przedszkola. Warto w polskich przedszkolach jeszcze mocniej angażować rodziców w proces edukacyjny, np. poprzez organizowanie spotkań i warsztatów.

Dzieci w kólku bawią się plastikowymi piłeczkami na dużej kolorowej płachcie.

Praktyczne wskazówki:

Wprowadzenie skandynawskiego modelu w polskie przedszkole może zacząć się od:

•    Zwiększenia czasu na swobodną zabawę w przedszkolu.

•    Wprowadzenia więcej zajęć, które będą sprzyjać eksperymentowaniu i samodzielnemu rozwiązywaniu problemów.

•    Organizowania zajęć na świeżym powietrzu, nawet w trudnych warunkach pogodowych.

•    Angażowania rodziców w proces edukacyjny dziecka.

•    Tworzenia lepszego otoczenia przedszkola, które będzie stymulowało dzieci do aktywności i zabawy.

Narzędziem pomocnym we wprowadzeniu elementów metody skandynawskiej do polskich przedszkoli jest dziennik elektroniczny ELF EDU®, który ułatwi komunikację między szkołą, rodzicami a uczniami, umożliwi lepsze śledzenie postępów ucznia oraz organizację pracy przedszkola. Dzięki dziennikowi elektronicznemu ELF EDU® kontakt rodziców z nauczycielami w razie pytań lub problemów jest znacznie szybszy i łatwiejszy. Rodzice mogą na bieżąco sprawdzać oceny, nieobecności i inne informacje o postępie swojego dziecka. Pomaga on również w planowaniu i organizowaniu pracy domowej oraz innych zadań szkolnych, może zawierać linki do materiałów edukacyjnych online, które mogą być pomocne w uczeniu się.

Wdrożenie skandynawskiego modelu wychowania w polskich przedszkolach jest możliwe nie tylko w teorii. Wymaga jednak dostosowania do polskiej rzeczywistości i systemu edukacji. Ważne jest, aby zachować odpowiednią równowagę między swobodną zabawą, a elementami edukacyjnymi, jak również zaangażować rodziców w proces edukacyjny dziecka.

Bibliografia

1. T. D. Walker, „Fińskie dzieci uczą się najlepiej”, Kraków, 2017

2. M. Booth „Skandynawski raj”,

Korzystasz z innego systemu?
Pomożemy Ci przenieść dane do ELF EDU® i oszczędzić cenny czas.

Powiązane artykuły

Zobacz więcej
Prawo

Statut przedszkola - podstawa dobrej organizacji

Choć statut przedszkola bywa postrzegany jedynie jako formalny dokument, w rzeczywistości odgrywa on kluczową rolę w codziennym funkcjonowaniu placówki. Dobrze opracowany statut to nie tylko obowiązek, lecz przede wszystkim narzędzie organizacyjne, które wspiera zarówno dyrektora, jak i organ prowadzący w skutecznym zarządzaniu przedszkolem. To właśnie statut wyznacza ramy działania placówki, porządkuje jej strukturę, określa zasady współpracy z rodzicami i personelem, a także stanowi punkt odniesienia w sytuacjach konfliktowych lub spornych. W dobie rosnących oczekiwań wobec przedszkoli – zarówno tych publicznych, jak i niepublicznych – warto spojrzeć na statut jako na realne wsparcie w budowaniu przejrzystego, bezpiecznego i dobrze zorganizowanego środowiska edukacyjnego.
ELF EDU® Dziennik
June 6, 2025
Edukacja

Jak stworzyć zespół marzeń? Motywowanie, szkolenia i integracja kadry

Tworzenie przedszkola, które inspiruje, wspiera i rozwija dzieci, zaczyna się od ludzi. To właśnie kadra pedagogiczna, czyli nauczyciele, pomoc nauczyciela, specjaliści są sercem każdej placówki. Od ich zaangażowania, atmosfery w zespole i podejścia do dzieci zależy codzienna jakość pracy oraz zadowolenie rodziców. Dlatego tak ważne jest, aby zespół przedszkolny był nie tylko kompetentny, ale przede wszystkim zgrany, zmotywowany i wspierający się nawzajem.
Sara Golly
June 9, 2025
Edukacja

Adaptacja bez łez - sprawdzone techniki na dobry początek

Pierwsze dni dziecka w przedszkolu to duże przeżycie zarówno dla malucha, jak i dla jego rodziny. Dla wielu dzieci to pierwszy moment dłuższej rozłąki z rodzicami, obce miejsce, nowi dorośli i rówieśnicy. To naturalne, że w takiej sytuacji pojawiają się silne emocje. Wykorzystanie odpowiednich technik adaptacyjnych może znacząco złagodzić trudne początki i pomóc dziecku wejść w nową przestrzeń z większym poczuciem bezpieczeństwa.
Sara Golly
June 4, 2025