Skandynawski model wychowania – czy da się go przenieść do polskiego przedszkola?

May 25, 2025
Magdalena Piątek
Troje dzieci bawi się w piaskownicy na placu zabaw, wokół zabawki i wiaderka.

W ostatnich latach bardzo dużo mówi się o tym, w jakich krajach jest najlepiej funkcjonujący system nauczania. Okazuje się, że państwa skandynawskie wiodą w tej dziedzinie prym. Na czym polega fenomen tego systemu nauczania, począwszy już od poziomu edukacji przedszkolnej? Czy jest możliwe, aby w polskie przedszkola funkcjonowały podobnie?

Skandynawski model wychowania w przedszkolach bazuje na zabawie, eksperymentowaniu i swobodzie. Jest możliwy do wdrożenia w polskich przedszkolach, choć wymaga dostosowania do polskiej rzeczywistości i struktury systemu edukacji.

Na czym polega fenomen modelu skandynawskiego nauczania?

•       Eksperymentowanie i samodzielne rozwiązywanie problemów

Skandynawski model edukacji stawia na praktyczne podejście do nauki, w którym dzieci uczą się poprzez eksperymenty i samodzielne rozwiązywanie problemów. W polskich przedszkolach można wprowadzić więcej zajęć, które będą stymulować dzieci do eksperymentowania i samodzielności.

•       Zabawa jako główna forma edukacji

Skandynawskie przedszkola kładą nacisk na zabawę, która jest traktowana jako najważniejsza forma nauki. Dzieci mają swobodę wyboru aktywności, co pozwala im na eksplorowanie świata i rozwój kreatywności. W polskim systemie również można wprowadzić elementy zabawy i swobody, ale ważne jest zachowanie odpowiedniej równowagi z elementami edukacyjnymi.

•       Adaptacja do polskiego systemu

Polska ma odmienne regulacje dotyczące systemu edukacji przedszkolnej, dlatego wdrożenie skandynawskiego modelu wymaga pewnych adaptacji. Na przykład, w Polsce przedszkola muszą realizować program wychowawczy, który zawiera określone cele edukacyjne. Warto jednak znaleźć sposób, aby połączyć te cele z duchem skandynawskiego modelu.

•      Warunki

W Skandynawii dużą wagę przywiązuje się do środowiska, w którym dzieci się uczą. Przedszkola są często położone w otoczeniu przyrody, co sprzyja aktywnej zabawie i rozwojowi. Polskie przedszkola mogą wzorować się na tym aspekcie, tworząc lepsze warunki do zabawy na świeżym powietrzu i wykorzystując przyrodę jako element edukacyjny.

•       Wzmocnienie roli rodziców

W Skandynawii rodzice są traktowani jako partnerzy w edukacji dziecka, co wpływa na lepszą komunikację i wsparcie dla przedszkola. Warto w polskich przedszkolach jeszcze mocniej angażować rodziców w proces edukacyjny, np. poprzez organizowanie spotkań i warsztatów.

Dzieci w kólku bawią się plastikowymi piłeczkami na dużej kolorowej płachcie.

Praktyczne wskazówki:

Wprowadzenie skandynawskiego modelu w polskie przedszkole może zacząć się od:

•    Zwiększenia czasu na swobodną zabawę w przedszkolu.

•    Wprowadzenia więcej zajęć, które będą sprzyjać eksperymentowaniu i samodzielnemu rozwiązywaniu problemów.

•    Organizowania zajęć na świeżym powietrzu, nawet w trudnych warunkach pogodowych.

•    Angażowania rodziców w proces edukacyjny dziecka.

•    Tworzenia lepszego otoczenia przedszkola, które będzie stymulowało dzieci do aktywności i zabawy.

Narzędziem pomocnym we wprowadzeniu elementów metody skandynawskiej do polskich przedszkoli jest dziennik elektroniczny ELF EDU®, który ułatwi komunikację między szkołą, rodzicami a uczniami, umożliwi lepsze śledzenie postępów ucznia oraz organizację pracy przedszkola. Dzięki dziennikowi elektronicznemu ELF EDU® kontakt rodziców z nauczycielami w razie pytań lub problemów jest znacznie szybszy i łatwiejszy. Rodzice mogą na bieżąco sprawdzać oceny, nieobecności i inne informacje o postępie swojego dziecka. Pomaga on również w planowaniu i organizowaniu pracy domowej oraz innych zadań szkolnych, może zawierać linki do materiałów edukacyjnych online, które mogą być pomocne w uczeniu się.

Wdrożenie skandynawskiego modelu wychowania w polskich przedszkolach jest możliwe nie tylko w teorii. Wymaga jednak dostosowania do polskiej rzeczywistości i systemu edukacji. Ważne jest, aby zachować odpowiednią równowagę między swobodną zabawą, a elementami edukacyjnymi, jak również zaangażować rodziców w proces edukacyjny dziecka.

Bibliografia

1. T. D. Walker, „Fińskie dzieci uczą się najlepiej”, Kraków, 2017

2. M. Booth „Skandynawski raj”,

Korzystasz z innego systemu?
Pomożemy Ci przenieść dane do ELF EDU® i oszczędzić cenny czas.

Powiązane artykuły

Zobacz więcej
Prawo

Regulamin organizacyjny w praktyce – wsparcie w zarządzaniu przedszkolem

W codziennym funkcjonowaniu przedszkola ważną rolę odgrywają różnego rodzaju dokumenty organizacyjne. To one porządkują zasady działania placówki, precyzują zakres obowiązków pracowników, opisują strukturę czy sposoby komunikacji wewnętrznej. Część z tych dokumentów wynika wprost z przepisów prawa, inne tworzone są z potrzeby lepszej organizacji pracy i zarządzania zespołem. Jednym z takich dokumentów – często stosowanym w praktyce – jest regulamin organizacyjny. Choć jego forma i zakres mogą się różnić w zależności od typu i wielkości placówki, dobrze przygotowany regulamin może znacząco ułatwić życie właścicielom, dyrektorom i całemu zespołowi.
ELF EDU® Dziennik
July 24, 2025
Prawo

Kontrole w przedszkolach: Co sprawdza kuratorium, a co sanepid?

Funkcjonowanie przedszkoli podlega ścisłemu nadzorowi ze strony różnych instytucji państwowych. Dwie najważniejsze jednostki przeprowadzające kontrole w przedszkolach to kuratorium oświaty oraz państwowa inspekcja sanitarna, czyli potocznie sanepid. Każda z tych instytucji ma inny zakres kompetencji i zwraca uwagę na inne aspekty działalności przedszkola.
ELF EDU® Dziennik
July 23, 2025
Edukacja

Dziecko jako badacz – jak wprowadzić eksperymenty naukowe do przedszkola

Dzieci od najmłodszych lat wykazują naturalną chęć do odkrywania świata. Zadają pytania, eksperymentują, mieszają, obserwują. Wykorzystanie tej wrodzonej ciekawości to doskonała okazja do wprowadzenia elementów naukowego myślenia już w przedszkolu.
Sara Golly
July 15, 2025