Skandynawski model wychowania – czy da się go przenieść do polskiego przedszkola?

May 25, 2025
Magdalena Piątek
Troje dzieci bawi się w piaskownicy na placu zabaw, wokół zabawki i wiaderka.

W ostatnich latach bardzo dużo mówi się o tym, w jakich krajach jest najlepiej funkcjonujący system nauczania. Okazuje się, że państwa skandynawskie wiodą w tej dziedzinie prym. Na czym polega fenomen tego systemu nauczania, począwszy już od poziomu edukacji przedszkolnej? Czy jest możliwe, aby w polskie przedszkola funkcjonowały podobnie?

Skandynawski model wychowania w przedszkolach bazuje na zabawie, eksperymentowaniu i swobodzie. Jest możliwy do wdrożenia w polskich przedszkolach, choć wymaga dostosowania do polskiej rzeczywistości i struktury systemu edukacji.

Na czym polega fenomen modelu skandynawskiego nauczania?

•       Eksperymentowanie i samodzielne rozwiązywanie problemów

Skandynawski model edukacji stawia na praktyczne podejście do nauki, w którym dzieci uczą się poprzez eksperymenty i samodzielne rozwiązywanie problemów. W polskich przedszkolach można wprowadzić więcej zajęć, które będą stymulować dzieci do eksperymentowania i samodzielności.

•       Zabawa jako główna forma edukacji

Skandynawskie przedszkola kładą nacisk na zabawę, która jest traktowana jako najważniejsza forma nauki. Dzieci mają swobodę wyboru aktywności, co pozwala im na eksplorowanie świata i rozwój kreatywności. W polskim systemie również można wprowadzić elementy zabawy i swobody, ale ważne jest zachowanie odpowiedniej równowagi z elementami edukacyjnymi.

•       Adaptacja do polskiego systemu

Polska ma odmienne regulacje dotyczące systemu edukacji przedszkolnej, dlatego wdrożenie skandynawskiego modelu wymaga pewnych adaptacji. Na przykład, w Polsce przedszkola muszą realizować program wychowawczy, który zawiera określone cele edukacyjne. Warto jednak znaleźć sposób, aby połączyć te cele z duchem skandynawskiego modelu.

•      Warunki

W Skandynawii dużą wagę przywiązuje się do środowiska, w którym dzieci się uczą. Przedszkola są często położone w otoczeniu przyrody, co sprzyja aktywnej zabawie i rozwojowi. Polskie przedszkola mogą wzorować się na tym aspekcie, tworząc lepsze warunki do zabawy na świeżym powietrzu i wykorzystując przyrodę jako element edukacyjny.

•       Wzmocnienie roli rodziców

W Skandynawii rodzice są traktowani jako partnerzy w edukacji dziecka, co wpływa na lepszą komunikację i wsparcie dla przedszkola. Warto w polskich przedszkolach jeszcze mocniej angażować rodziców w proces edukacyjny, np. poprzez organizowanie spotkań i warsztatów.

Dzieci w kólku bawią się plastikowymi piłeczkami na dużej kolorowej płachcie.

Praktyczne wskazówki:

Wprowadzenie skandynawskiego modelu w polskie przedszkole może zacząć się od:

•    Zwiększenia czasu na swobodną zabawę w przedszkolu.

•    Wprowadzenia więcej zajęć, które będą sprzyjać eksperymentowaniu i samodzielnemu rozwiązywaniu problemów.

•    Organizowania zajęć na świeżym powietrzu, nawet w trudnych warunkach pogodowych.

•    Angażowania rodziców w proces edukacyjny dziecka.

•    Tworzenia lepszego otoczenia przedszkola, które będzie stymulowało dzieci do aktywności i zabawy.

Narzędziem pomocnym we wprowadzeniu elementów metody skandynawskiej do polskich przedszkoli jest dziennik elektroniczny ELF EDU®, który ułatwi komunikację między szkołą, rodzicami a uczniami, umożliwi lepsze śledzenie postępów ucznia oraz organizację pracy przedszkola. Dzięki dziennikowi elektronicznemu ELF EDU® kontakt rodziców z nauczycielami w razie pytań lub problemów jest znacznie szybszy i łatwiejszy. Rodzice mogą na bieżąco sprawdzać oceny, nieobecności i inne informacje o postępie swojego dziecka. Pomaga on również w planowaniu i organizowaniu pracy domowej oraz innych zadań szkolnych, może zawierać linki do materiałów edukacyjnych online, które mogą być pomocne w uczeniu się.

Wdrożenie skandynawskiego modelu wychowania w polskich przedszkolach jest możliwe nie tylko w teorii. Wymaga jednak dostosowania do polskiej rzeczywistości i systemu edukacji. Ważne jest, aby zachować odpowiednią równowagę między swobodną zabawą, a elementami edukacyjnymi, jak również zaangażować rodziców w proces edukacyjny dziecka.

Bibliografia

1. T. D. Walker, „Fińskie dzieci uczą się najlepiej”, Kraków, 2017

2. M. Booth „Skandynawski raj”,

Korzystasz z innego systemu?
Pomożemy Ci przenieść dane do ELF EDU® i oszczędzić cenny czas.

Powiązane artykuły

Zobacz więcej
Prawo

Organizacja żywienia w przedszkolu - obowiązki placówki w świetle przepisów

Organizacja wyżywienia stanowi ważny aspekt funkcjonowania każdego przedszkola. Posiłki serwowane dzieciom muszą być nie tylko zdrowe i odpowiednio zbilansowane, ale także zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Placówka jest zobowiązana do zapewnienia właściwych warunków żywienia, prowadzenia dokumentacji oraz uwzględniania indywidualnych potrzeb dietetycznych dzieci. W niniejszym artykule omawiamy najważniejsze wymagania formalne i organizacyjne związane z żywieniem w przedszkolu.
ELF EDU® Dziennik
July 7, 2025
Edukacja

Zwierzęta w edukacji - jak bezpiecznie i skutecznie wprowadzać dogoterapię, alpakoterapię i inne formy?

Uśmiechnięte dziecięce buzie i merdający ogon – to znak, że na zajęciach dzieje się coś wyjątkowego. Bo zwierzęta mają w sobie to, czego nie da się zapisać w podręcznikach: ciepło, spokój i zdolność nawiązywania relacji bez słów. Coraz częściej w edukacji i terapii dzieci sięga się po wsparcie czworonożnych (i nie tylko!) pomocników. Dogoterapia, alpakoterapia czy felinoterapia – to nie moda, ale skuteczne zajęcia wspierające rozwój i dobrostan dzieci.
Anna Dębicka
July 3, 2025
Edukacja

Multisensoryka na co dzień - magia rozwoju przez zmysły

Zmysły to nasze „okna na świat”. Pomagają nam odbierać i przetwarzać informacje, zmieniać doświadczenia w naukę. Kiedy zmysły współpracują ze sobą harmonijnie, nasz mózg działa sprawniej – szybciej analizuje, reaguje i adaptuje się do zmian. A nasi najmłodsi? Dzieci poznają świat całym ciałem. To nie przypadek, że maluch wkłada wszystko do buzi, chodzi boso po piasku, albo przysłowiowo „nie może usiedzieć w miejscu”. To wszystko jest jego sposobem na uczenie się świata!
Anna Dębicka
June 30, 2025