Nowelizacja Karty Nauczyciela: Większy limit godzin dla nauczycieli specjalistów zatrudnionych na umowie zlecenie i B2B

W polskim systemie edukacji zatrudnienie specjalistów, takich jak pedagodzy, psycholodzy czy logopedzi, wciąż stanowi wyzwanie, szczególnie w szkołach i przedszkolach niepublicznych. W ramach deregulacji, Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) wprowadziło zmiany w przepisach dotyczących zatrudniania nauczycieli specjalistów. Zmiany te mają na celu ułatwienie placówkom oświatowym spełnienia wymogów kadrowych, a także zwiększenie dostępu uczniów do niezbędnej pomocy.

Nowe regulacje weszły w życie od września 2025 roku.

Zatrudnianie nauczycieli specjalistów na innych podstawach niż umowa o pracę

Jedną z kluczowych zmian jest zwiększenie limitu godzin, przez które nauczyciele specjaliści mogą prowadzić zajęcia na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak umowa zlecenie czy umowa B2B. Zgodnie z dotychczasowymi przepisami, nauczyciele specjaliści zatrudniani na takich umowach mogli realizować jedynie 4 godziny tygodniowo. Nowelizacja przepisów umożliwia zwiększenie tego limitu do 9 godzin tygodniowo, jeżeli w treści łączącego strony stosunku prawnego nie przeważają cechy charakterystyczne dla stosunku pracy. Oznacza to, że nauczyciele, których umowa nie będzie posiadała cech, które są przypisane do klasycznego stosunku pracy, takich jak obowiązek wykonywania pracy w określonych godzinach, pod nadzorem pracodawcy i z określoną organizacją pracy, będą mogli pełnić funkcje specjalistyczne w szkołach i przedszkolach na większą skalę.

Tego rodzaju zmiany mają na celu ułatwienie szkołom i przedszkolom niepublicznym w realizacji wymogów kadrowych. Warto jednak zaznaczyć, że tak zatrudniani specjaliści muszą spełniać określone w przepisach wymagania, takie jak odpowiednie wykształcenie i kwalifikacje, które pozwalają na wykonywanie pracy w danym zawodzie. W praktyce oznacza to, że zmiana ta nie tylko ułatwi placówkom oświatowym spełnienie wymogów kadrowych, ale także zwiększy dostępność usług specjalistycznych dla dzieci i młodzieży, zwłaszcza w mniejszych placówkach.

Kwalifikacje nauczycieli specjalistów

Zatrudnianie nauczycieli specjalistów na podstawie umów cywilnoprawnych nie daje placówkom oświatowym podstaw do łagodzenia wymagań wobec zatrudnianych osób. Przepisy wyraźnie określają, że nauczyciele ci muszą spełniać określone kryteria zawarte w art. 10 Karty Nauczyciela. Mowa tu m.in. o posiadaniu odpowiednich kwalifikacji oraz doświadczeniu zawodowym, które uprawnia ich do prowadzenia zajęć w danej dziedzinie.

Ponadto nauczyciele specjaliści muszą spełniać inna wymogi, mianowicie:

· nie może toczyć się przeciwko nauczycielowi postępowanie karne w sprawie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub postępowanie dyscyplinarne;

· nie był skazany prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;

· nie był prawomocnie ukarany karą dyscyplinarną - zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczyciela w okresie 3 lat przed nawiązaniem stosunku pracy, albo karą dyscyplinarną - wydalenie z zawodu nauczyciela.

Dodatkowo nauczyciel przed rozpoczęciem pracy musi przedstawić dyrektorowi informację z Krajowego Rejestru Karnego, chyba że wraca do tej samej szkoły w ciągu 3 miesięcy od zakończenia poprzedniego zatrudnienia, natomiast dyrektor przed nawiązaniem stosunku pracy z nauczycielem musi sprawdzić jego dane w Centralnym Rejestrze Orzeczeń Dyscyplinarnych.

Spełnianie wymogów dotyczących etatów kadrowych

Z uwagi na trudności, z jakimi borykają się placówki niepubliczne w zatrudnianiu specjalistów na pełen etat, wprowadzono zmiany, które pozwolą na większą elastyczność w tym zakresie.

Nowelizacja przepisów wprowadza zasadę, zgodnie z którą, przy obliczaniu liczby etatów, uwzględniane będą również godziny zajęć prowadzone przez nauczycieli zatrudnionych na podstawie innych umów niż umowa o pracę. Każda godzina pracy nauczyciela zatrudnionego na umowę cywilnoprawną będzie traktowana jak 1/20tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć nauczyciela. Oznacza to, że jeśli placówka zatrudnia nauczyciela na umowę zlecenie na 9 godzin tygodniowo, to będzie mogła doliczyć te godziny do obliczeń etatów wymaganych przez przepisy. Zwiększa to elastyczność w zarządzaniu personelem, a także umożliwia lepsze dostosowanie oferty edukacyjnej do indywidualnych potrzeb uczniów.

Okres obowiązywania przepisów i planowana ocena

Wprowadzone zmiany mają charakter przejściowy i będą obowiązywać do 31 sierpnia 2027 roku. Po zakończeniu tego okresu przepisy zostaną poddane ocenie w zakresie ich skuteczności oraz potrzeby ich dalszego obowiązywania. W przypadku pozytywnych wyników, mogą one zostać wprowadzone na stałe. Z kolei w przypadku wykrycia negatywnych skutków tych zmian, przepisy mogą zostać zmodyfikowane lub uchylone.

Przewidywana ocena skutków tych zmian jest ważnym elementem, który ma na celu zbadanie, czy nowa regulacja rzeczywiście przyczyniła się do zwiększenia dostępności usług specjalistycznych w szkołach/przedszkolach oraz czy spełnia oczekiwania placówek oświatowych. Warto zaznaczyć, że każda zmiana w przepisach, szczególnie w tak wrażliwym obszarze jak edukacja, wymaga starannego monitorowania i oceny skutków.

Podsumowanie

Wprowadzone zmiany w przepisach dotyczących zatrudniania nauczycieli specjalistów w placówkach oświatowych mają na celu przede wszystkim zwiększenie dostępności pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i przedszkolach niepublicznych. Nowe regulacje umożliwiają większą elastyczność w zatrudnianiu specjalistów na umowach cywilnoprawnych oraz pozwalają na wliczanie tych godzin do minimalnej liczby etatów wymaganych przez prawo. Dzięki temu placówki będą mogły skuteczniej odpowiadać na rosnące potrzeby edukacyjne dzieci i młodzieży, zwłaszcza w kontekście wsparcia psychologicznego, pedagogicznego czy terapeutycznego.

Zmiany te, chociaż wprowadzane na okres przejściowy, stanowią istotny krok w stronę poprawy jakości edukacji w Polsce, a także w stronę bardziej elastycznego i dostosowanego do potrzeb uczniów systemu oświaty. Warto jednak pamiętać, że skuteczność tych zmian będzie wymagała dalszej analizy i ewaluacji, aby upewnić się, że nie wpłyną one negatywnie na jakość świadczonej pomocy pedagogicznej i psychologicznej.

Źródła

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U.2024.986).

Ustawa z dnia 25 lipca 2025 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela (Dz.U.2025.1188).

‍