Alpaka, koń czy królik - które zwierzę najlepiej wspiera rozwój dzieci?

Kontakt ze zwierzętami ma wyjątkowy wpływ na dzieci. Obecność czworonożnego towarzysza w edukacji czy terapii może wyciszać, wzmacniać poczucie bezpieczeństwa, rozwijać empatię i motywować do działania. Coraz więcej przedszkoli korzysta z zajęć ze zwierzętami jak np.: alpakoterapia, lagoterapia czy hipoterapia. Które zwierzę najbardziej wspiera rozwój dziecka? Odpowiedź zależy od celu, wieku i potrzeb malucha.

‍

Dlaczego warto angażować zwierzęta w edukację?

Dzieci poznają otoczenie w sposób całościowy,  poprzez wzrok, dotyk, zapach, a często także smak czy dźwięki, co sprawia, że ich kontakt ze światem jest intensywny i pełen ciekawości. Zwierzęta działają na nie naturalnie uspokajająco, wyciszają napięcia i uczą odpowiedzialności. Dodatkowo rozwijają umiejętności społeczne: dzieci uczą się, jak się komunikować, jak być delikatnym, jak rozpoznać potrzeby drugiej istoty. To wszystko odbywa się w sposób niewymuszony, np.: podczas głaskania, karmienia czy spaceru ze zwierzęciem. Obecność zwierzęcia daje dziecku poczucie akceptacji, nie ma tu krytyki ani oczekiwań, jest tylko spokojna relacja, która sprzyja rozwojowi.

‍

Królik – bliski, cichy, łatwo dostępny

Królik świetnie sprawdza się jako towarzysz w przedszkolu, ponieważ jest łagodny, łatwy w pielęgnacji i szybko budzi sympatię dzieci. Może mieszkać w ogrodzie, w spokojnym kącie sali lub w specjalnej zagrodzie. Obserwowanie go, karmienie warzywami czy czesanie to doskonała okazja do nauki cierpliwości, delikatności i uważności. Dzieci uczą się troski i regularności, co wpływa pozytywnie na ich poczucie odpowiedzialności. Króliki szczególnie dobrze sprawdzają się w pracy z dziećmi lękowymi i wycofanymi – nie narzucają kontaktu, ale są obecne i dostępne.

‍

Koń – siła i terapia w ruchu

Zajęcia z koniem, najczęściej w formie hipoterapii, to nie tylko atrakcja, ale też sprawdzona metoda wsparcia rozwoju fizycznego i emocjonalnego. Naturalne ruchy konia oddziałują na ciało jeźdźca, dzięki temu aktywizują układ nerwowy dziecka, wspierają rozwój równowagi, regulują napięcie mięśniowe i doskonalą koordynację ruchową. Hipoterapia to także kontakt z dużym, ciepłym, spokojnym zwierzęciem, które uczy zaufania, pokory i uważności. Koń przyciąga uwagę, fascynuje, daje dzieciom poczucie wyjątkowości. Wspólne przygotowanie konia do jazdy tzn. czyszczenie, głaskanie, karmienie, to element terapii, który buduje relację i uczy współdziałania.

‍

Alpaka – terapeuta z miękką sierścią

Alpaki to zwierzęta coraz częściej spotykane w edukacji i terapii. Są spokojne, łagodne i bardzo dobrze reagują na obecność dzieci. Ich miękka, puszysta sierść zachęca do dotyku, co wpływa korzystnie na rozwój integracji sensorycznej. Alpaki nie lubią gwałtownych ruchów i hałasu – dzieci szybko uczą się, że kontakt z nimi wymaga ciszy, spokoju i szacunku. Zajęcia z alpakami, często prowadzone w formie spotkań plenerowych lub tzw. alpakoterapii, pozwalają dzieciom wyciszyć się, rozładować napięcie i przełamać lęki związane z nowymi doświadczeniami. Są też doskonałym wprowadzeniem do rozmów o emocjach i potrzebach – zarówno zwierząt, jak i ludzi.

‍

Jak wybrać „właściwe” zwierzę?

Nie ma jednego idealnego zwierzęcia dla każdego dziecka. Wybór zależy od celu:

· Do codziennego kontaktu w przedszkolu - najlepiej sprawdzają się króliki, świnki morskie lub rybki.

· Do zajęć wyjazdowych lub cyklicznych terapii - świetnie działają alpaki i konie, przy odpowiednim prowadzeniu.

· Do pracy z dziećmi z nadwrażliwością sensoryczną lub trudnościami emocjonalnymi -warto wybierać spokojne, ciche zwierzęta, które nie reagują impulsywnie.

Ważne jest także wsparcie profesjonalisty- pedagog specjalny, terapeuta SI czy instruktor hipoterapii pomoże dobrać formę zajęć i ocenić, co będzie wspierać konkretne dziecko, a nie dodatkowo je obciążać.

‍

Podsumowanie

Zwierzęta w edukacji i terapii to nie moda, ale skuteczna forma wspierania dzieci w rozwoju emocjonalnym, społecznym, fizycznym i poznawczym. Każdy gatunek niesie inne możliwości: królik uczy delikatności, koń rozwija ciało i ducha, a alpaka daje poczucie bliskości i spokoju. Najważniejsze jednak, by każde takie spotkanie było dostosowane do danego dziecka, przemyślane i przede wszystkim bezpieczne. Bo najpiękniejsze lekcje często zaczynają się od spojrzenia w oczy żywej istocie.

‍

Źródła:

Sokołowski M., Szczucka E., Hipoterapia w leczeniu zaburzeń przetwarzania sensorycznego u dzieci, Bydgoszcz 2023.

Kukocińska A., Zooterapia z Elementami Etologii, Kraków 2017.

Pawluczuk A., https://sosw.torun.pl/images/publikacje/lagoterapia.pdf, dostęp: 26.08.2025.

https://fera.pl/alpakoterapia-czyli-lecznicza-moc-alpak.html?sl=pl, dostęp: 26.08.2025.

https://enel.pl/enelzdrowie/rehabilitacja/hipoterapia-czym-jest-i-jak-pomaga, dostęp: 26.08.2025.

‍